Begin oktober was ik op het eiland Madeira. Dit eiland dat bij Portugal hoort, ligt in de Atlantische oceaan, zo’n 700km ten westen van Marokko. Het bezoeken van het eiland is de moeite waard vanwege het zachte klimaat, de prachtige natuur; hoge kliffen aan de kust, het berglandschap en groene valleien waar je heerlijk kunt wandelen. Maar ik had ook erg veel zin om de Madeira wijnen beter te leren kennen.
Een bezoek aan wijnbedrijven Barbeito, Henriques&Henriques en Blandy’s heeft mij meer inzicht gegeven in deze veelzijdige drank. En wat mij betreft verdient deze wijn meer aandacht dan dat hij nu krijgt.
Madeira is een versterkte wijn van het gelijknamige eiland. Het gistingsproces van de wijn wordt onderbroken door toevoeging van alcohol, waardoor nog niet vergiste suikers zorgen voor een bepaalde mate van zoetheid. Uniek is het bijzondere rijpingsproces dat de wijn vervolgens ondergaat, namelijk verhitting en contact met zuurstof (oxidatie). De meeste wijnen kunnen hier niet tegen, maar Madeira wordt er juist beter van!
De eenvoudige wijnen worden bereid volgens het ‘Estufagem’ systeem. de verhitting vindt dan plaats in RVS tanks met verwarmingsbuizen en is ontwikkeld vanwege de stijgende vraag in het verleden. Het is een modern en versneld proces om Madeira te maken. Het gebruikte druivenras is de Tinta Negra dat goed is voor zo’n 80-85% van de aanplant op het eiland. Van deze druif worden diverse stijlen gemaakt, van droog tot zoet.
Traditioneel wordt het ‘Canteiro’ systeem gebruikt voor de rijping van de wijnen. De wijn zit dan in houten vaten die opgeslagen zijn in lodges die verwarmd worden door de zon. Dit is een meer natuurlijke manier van rijpen en men laat dit proces soms jaren doorgaan. Hoe langer de rijping, hoe intenser en complexer de smaak. Tegenwoordig gebruikt men dit systeem alleen voor de betere wijnen, gemaakt van de ´edelere druivenrassen´. Elk druivenras brengt zijn eigen wijnstijl voort.
Van droog naar zoet zijn dat: Sercial, Verdelho, Bual en Malvasia (ook Malmsey genoemd)
Twee zeldzame rassen zijn: Bastardo en Terrantez.
De mooiste wijnen hebben een uitstekende balans tussen het zoet en aanwezige zuren. Door het oxidatieve rijpingsproces hebben ze vaak smaakeigenschappen van noten, gedroogd fruit en door houtrijping soms wat rokerige, gebrande tonen (koffie, mokka, cacao).
De verschillende stijlen zijn mijns inziens goed in te zetten bij diverse momenten. Zo is een droge Sercial een mooi aperitief, is lekker met een amandeltje, maar is ook een prima begeleider van sushi. De iets zoetere kunnen diverse kazen begeleiden; leuk om mee te experimenteren! De zoete Malvasia combineert heerlijk met de lokale ‘Bolo de Miel’ een honingtaartje met noten. Wordt het nog wat zoeter misstaat chocolade ook niet!
Omdat de wijnen onder extreme omstandigheden rijpen, kunnen ze lang bewaard worden. Tijdens een bezoek aan het bedrijf Henriques&Henriques proefde ik een wijn uit 1900 die gebotteld was in 1999. De wijn was in perfecte staat en het was dus een zeer bijzondere ervaring om zoiets ouds te proeven. Ook wanneer de wijnen geopend zijn, blijven ze lange tijd goed. Dit biedt veel mogelijkheden voor de Horeca.
Bij de diverse wijnhuizen was men zeer gastvrij en laat men met veel trots het verhaal over de Madeira wijn zien en proeven. Dit maakte het bezoek aan dit mooie eiland tot een heerlijke bestemming.
Proost!
Voor meer informatie en verkooppunten:
www.horizonwines.com (importeur Barbeito)
www.neerlandswijnhuis.nl (importeur Blandy’s)
www.portandwine.nl (importeur Henriques & Henriques)